IJsbeer.info: ontdek de 'witte koning'

IJsbeer.info

IJsberen passen zich mogelijk aan de warmte aan

Door klimaatverandering hebben ijsberen het zwaar, maar er is een sprankje hoop. Onderzoekers ontdekten dat ijsberen in Zuid-Groenland genetische aanpassingen ontwikkelen. Hun 'springende genen' helpen ze omgaan met warmte en voedseltekort.

Onderzoekers ontdekten dat ijsberen die in warmere gebieden leven, iets bijzonders in hun lichaam hebben. Dit helpt hen misschien om te overleven als het warmer wordt op aarde.

IJsberen hebben het steeds moeilijker door de opwarming van de aarde. Wetenschappers denken dat meer dan twee derde van alle ijsberen weg zal zijn in 2050. Maar in zuidoost-Groenland is een groep ijsberen ontdekt die in een warmer gebied leeft dan andere ijsberen. Zo zal het straks overal zijn voor ijsberen.

Warmer en kouder Groenland

Onderzoekers hebben gekeken naar het weer in verschillende delen van Groenland. In zuidoost-Groenland is het veel warmer dan in noordoost-Groenland. In de stad Tasiilaq in het zuiden, kan het tussen -30 °C en +26 °C worden. In het noorden bij Station Nord is het altijd veel kouder.

De ijsberen in het zuiden leven dus al in de wereld van de toekomst. Daarom wilden onderzoekers hen goed bestuderen.

Springende stukjes in je DNA

Je DNA is als een heel lang instructieboek voor je lichaam. Daarin staan kleine stukjes die kunnen bewegen, zoals stickers die je kunt verplaatsen. Door die stukjes kan je lichaam soms anders gaan werken.

Bij de ijsberen in het warme zuiden zijn deze springende DNA-stukjes veel actiever dan bij de ijsberen in het koude noorden. De onderzoekers ontdekten 1.500 verschillende DNA-stukjes die anders werkten. Dat is heel veel en een groot verschil!

Waarom is dit belangrijk?

Wetenschappers denken dat warmte ervoor kan zorgen dat deze DNA-stukjes actief worden. Bij de ijsberen in het warmere zuiden zijn vooral jonge, nieuwe versies van deze DNA-stukjes gevonden. Dat betekent dat ze waarschijnlijk de laatste honderden jaren actief zijn geworden.

Misschien helpen deze veranderingen de ijsberen om beter te leven als het warmer is. De onderzoekers vonden ook dat bepaalde genen (dat zijn de instructies in je DNA) anders werkten. Sommige van deze genen helpen het lichaam om te gaan met stress door warmte.

Verschillen tussen noord en zuid

De ijsberen in zuidoost-Groenland zijn niet alleen anders van binnen, ze leven ook in een heel ander landschap. In het zuiden zijn er steile bergen en diepe fjorden (dat zijn lange, smalle zeearmen). Er waait veel wind en het regent vaak. De ijsberen daar hebben minder zee-ijs om op te jagen dan de ijsberen in het noorden.

Doordat de zee-ijs elk jaar meer smelt, moeten ijsberen andere manieren vinden om te leven. De ijsberen in het zuiden laten zien dat hun lichaam zich misschien kan aanpassen. Maar het gaat wel heel langzaam – over honderden jaren.n.

Wat betekent dit voor de toekomst?

Dit onderzoek geeft een beetje hoop. Het laat zien dat ijsberen in hun DNA veranderingen kunnen krijgen die hen kunnen helpen om te overleven als het warmer wordt. Maar wetenschappers waarschuwen ook: we mogen niet te vroeg blij zijn. De opwarming van de aarde gaat veel sneller dan de aanpassingen in het DNA.

Voor wetenschappers is dit onderzoek heel waardevol. Ze leren hoe ijsberen kunnen overleven in warmte. Dat helpt om ijsberen beter te beschermen. Maar het allerbelangrijkste blijft: zorgen dat de aarde niet te snel opwarmt.


Dit onderzoek verscheem in het wetenschappelijke tijdschrift Mobile DNA op 12 december 2025.