Volwassen ijsberen hebben nauwelijks natuurlijke vijanden. Heel soms worden ze aangevallen door een orca of een haai. Maar ook zonder natuurlijke vijanden loopt de ijsbeer gevaar…
Soms doodt een mannetje een ander mannetje wanneer ze aan het vechten zijn. Als de jonge beren niet dicht bij hun moeder blijven, lopen ze kans dat de vader ze doodt. En ook het altijd bewegende en veranderende ijs maakt het leven voor een ijsbeer gevaarlijk, zeker voor jonkies. Door een val op het ijs kan een jonge beer verwonden. Wanneer het een poot breekt, kan het niet meer bij zijn moeder blijven. En dat betekent hoogstwaarschijnlijk de dood.
Honger
Jonge beren die voor het eerst van hun moeder weg zijn en nog steeds leren jagen, zijn vaak niet goed in staat voldoende voedsel te vinden. En als ze al iets vinden, lopen ze het risico dat een oudere beer ermee vandoor gaat. Als door het broeikaseffect de aarde warmer wordt, smelt het ijs eerder. Dat betekent dat een ijsbeer eerder moet stoppen met jagen. Hierdoor kan het niet genoeg vet opslaan om tot en met de volgende winter te overleven.
Ziek worden
Net als andere dieren kan ook een ijsbeer ziek worden. Soms krijgen ze een worm die in hun lichaam doorleeft. Zo’n worm heet Trichenella (trik-en-el-ah) en die krijgt een beer door zeeleeuwen. De worm beschadigt hun spieren, en als de worm te dicht bij het hart van de ijsbeer komt, kan de beer sterven.
Pas op, jagers!
Al duizenden jaren jagen de Inuit op ijsberen. Zij waren een natuurlijk onderdeel van de leefomgeving van de ijsbeer. De Inuit gebruiken de ijsberen voor voedsel, kleding en beddengoed.
In de vorige eeuw werden echter veel ijsberen gedood doordat mensen ze opjoegen met sneeuwscooters, boten, vliegtuigen en uiteindelijk geweren om ze dood te schieten. Tegenwoordig is het jagen verboden of aan regels gebonden, maar toch is het nog steeds een belangrijke doodsoorzaak van ijsberen.
Gevaar: gif
Chemische stoffen zoals PCB en DDT in het milieu komen meer en meer en steeds hoger in de voedselketen terecht. Plankton met deze giffen worden gegeten door vissen. Zeeleeuwen eten de vis en de ijsbeer eet de zeeleeuw. Op die manier komt het gif van de plankton, via de vis en de zeeleeuw, terecht in het lichaam van de ijsberen. Hierdoor kunnen de ijsberen makkelijk ziek worden en doodgaan.
Gevaar: broeikaseffect
Op dit moment lijkt het grootste gevaar voor de ijsbeer het broeikaseffect. De toenemende hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer zorgt ervoor dat de temperatuur op aarde stijgt. Een gevolg daarvan is dat zee-ijs in de Noordelijke IJszee elk jaar eerder smelt en later terugkeert. IJsberen hebben daardoor minder tijd om te jagen. Doordat hun leefgebied op het ijs steeds kleiner wordt, worden ze ernstig in hun voortbestaan bedreigd.
Sinds 1980 is de ijsvrije periode tussen de lente en de herfst met zeven weken toegenomen. Dat betekent dus dat de ijsberen veel minder tijd hebben om te jagen. En dat is niet goed, want het zee-ijs is essentieel om te overleven.
In de winter blijven ijsberen aan land om te paren, maar vanaf het voorjaar gaan ze jagen en trekken ze het zee-ijs op. De reden hiervoor is dat ijsberen veel minder goed kunnen zwemmen dan zeehonden. Ze moeten hun prooien dus zien te vangen vanaf het ijs dat op het water drijft.
Zet de opwarming van de aarde in het huidige tempo door, dan voorspellen experts dat er in het jaar 2080 geen zee-ijs meer in de zomer zal zijn.
Minder ijs betekent een kleiner jachtgebied voor de ijsbeer. Dat is nog vervelender nu uit onderzoek blijkt dat een ijsbeer meer vlees nodig heeft dan we wisten.
